Prof.dr. Mischa Bonn

De commissie heeft de voordrachten voor toekenning van de Gouden Medaille 2009 beoordeeld en unaniem een voorstel gedaan aan het KNCV bestuur. Dat heeft met enthousiasme met dat voorstel ingestemd en aldus is besloten om de Gouden KNCV Medaille 2009 toe te kennen aan Professor Mischa Bonn.

Professor Bonn heeft scheikunde gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam, is in 1996 bij de promotores Van Santen, Kleyn en Bakker gepromoveerd aan het AMOLF en heeft op verschillende plaatsen een post-doc gedaan. Daarna is hij als zijn onafhankelijke wetenschappelijke carriere begonnen aan de Universiteit Leiden als KNAW fellow en met behulp van de NWO Vernieuwingsimpuls. Sinds 2004 is hij groepsleider aan het AMOLF en sinds 2005 tevens bijzonder hoogleraar verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.

Professor Bonn heeft baanbrekend werk verricht in de ontwikkeling en toepassing van oppervlaktespecifieke spectroscopische technieken. Zo heeft hij mede een zeer speciale niet-lineaire spectroscopische techniek ontwikkeld, genaamd surface sum-frequency generation (SFG), waarmee moleculaire vibraties aan een oppervlak met een specificiteit van enkele moleculaire lagen kunnen worden gedetecteerd. Prof. Bonn heeft deze techniek op een aantal zeer belangrijke problemen toegepast en daarmee het belang ervan ondubbelzinnig aangetoond. Recent heeft hij ook een aantal nieuwe varianten van de techniek ontwikkeld die momenteel wereldwijd navolging vinden.

Zo heeft hij onder meer de wisselwerking tussen de elektronen van het metaal en daarop geadsorbeerde CO moleculen onderzocht. Ook heeft hij de snelheid en het mechanisme van de beweging van CO moleculen over het metaaloppervlak bepaald. Verder heeft hij veel onderzoek gedaan aan de structuur en dynamica van water-lipide oppervlakken, wat buitengewoon relevant is voor een beter begrip van biochemische processen in en aan membranen. Zo heeft hij het fasegedrag van lipidelagen onderzocht, de invloed van Ca-ionen daarop bepaald, maar ook gevonden dat lipidelagen zogenaamde verborgen watermoleculen kunnen bevatten. Ook ontdekte hij recent dat DNA zeer selectief aan kationische lipidelagen kan binden. Tenslotte heeft hij nieuwe varianten van de SFG techniek ontwikkeld, waarmee tijdsopgelost en ook twee-dimensionaal kan worden gemeten. Met deze laatste techniek kan de afstand, relatieve orientatie en energieoverdracht van moleculaire oppervlakken worden gemeten en is daardoor zeer veelbelovend voor de bestudering van de structuur en chemie van die moleculaire oppervlakken.

Op basis van deze door hem ontwikkelde technieken en de resultaten die hij daarmee heeft behaald, kan hij nu al tot de wereldtop in zijn vak worden gerekend. Dit blijkt onder meer uit een indrukwekkende publicatielijst, tegen de 130 in aantal, met publicaties in o.a. Science, Angewandte Chemie, Physical Review Letters, en de Journal of the American Chemical Society. Zijn internationale zichtbaarheid blijkt uit het feit dat hij visiting professor is aan het RIKEN instituut in Tokyo, dat hij gekozen is tot lid van De Jonge Akademie van de KNAW en het feit dat hij in 2007 een VICI subsidie van NWO heeft ontvangen. Verder heeft hij een groot aantal subsidies in de afgelopen jaren weten te werven.

Professor Bonn is buitengewoon vriendelijk en een prettig communicerende persoonlijkheid. Hij weet mensen te motiveren en bij zijn onderzoek te betrekken. Dit geldt in het bijzonder voor zijn studenten en promovendi, maar ook voor veel onderzoekers binnen samenwerkingen met diverse eveneens excellente groepen elders in de wereld, wat dan weer resulteert in de eerdergenoemde publicaties. Daarnaast is hij een begenadigd spreker, hij houdt aansprekende en heldere lezingen, en wordt mede daardoor frequent gevraagd als spreker op internationale conferenties.

De Gouden KNCV medaille wordt elk jaar uitgereikt aan een jonge, veelbelovende chemicus, van wie op basis van zijn verrichtingen verwacht mag worden dat hij/zij ook in de toekomst een belangrijke rol binnen de chemie – academisch, industrieel of elders – gaat vervullen. Professor Bonn heeft bewezen een uitzonderlijk wetenschapper te zijn die in zijn nog relatief korte carriere baanbrekend werk heeft verricht op het gebied van de oppervlaktechemie en in de ontwikkeling van nieuwe technieken om die oppervlakten te bestuderen. Ik durf dan ook met een gerust hart de verwachting uit te spreken dat wij in de toekomst nog veel van hem mogen verwachten en dat hij op grond hiervan een waardig winnaar is van de Gouden KNCV Medaille 2009.