Avondlezing door em.prof.dr. H.F. Kauffman georganiseerd door de Chemische Kring Zwolle.
Invloed van de ontdekking van glas op de Verlichting
Samenvatting
De herontdekking van het kleurloze glas in Venetië rond 1200 ontketende een revolutie in de denkwereld van de geleerden Europa. De toepassingen hiervan als lenzen voor brillen, telescoop, microscoop en andere apparatuur voor het onderzoek naar aard van de ons omringende natuur, was een unieke gebeurtenis die plaatsvond in West- Europa. Het legde de basis voor wat later de ‘De Verlichting’ genoemd zou worden en globaal met de 18e eeuw samenviel. Door de toepassing van glazen lenzen ontstonden er nieuwe ideeën en hypothesen over de ons omringende macrokosmos en microkosmos. Door de lenzen waren kleine en ver weg gelegen objecten dichterbij te halen en beter te begrijpen. Omdat men steeds meer waarnam, gaven de lenzen impuls aan de ontwikkeling van een objectieve wetenschappelijke methode die in toenemende mate op inductivisme in plaats van deductivisme werd gestoeld. De methode werd later door wetenschapsfilosofen zoals Karl Popper, werd verfijnd. Achteraf beschouwd, vond in De Verlichting een fundamentele en baanbrekende omkering in het denken plaats. Het heeft onze wereld en cultuur tot in het diepste lagen beïnvloed en veranderd.
In deze voordracht licht prof. Kauffman aan de hand van de markante ontwikkelingen stapsgewijs het ontstaan van de nieuwe denkwijze toe. Daarbij zal duidelijk worden dat het gebruik van het, in onze huidige ogen bijna banale, doorzichtige materiaal onmisbaar was bij het ontrafelen van de bijzondere eigenschappen van de natuur.
Waarom andere beschavingen die veel verder waren in hun technologische ontwikkeling (de Arabische regio, China en India) in vergelijking met het Europa in de 15e eeuw, niet tot deze wetenschappelijke prestaties kwamen, zal niet behandeld worden maar kan wel een boeiend onderwerp van discussie zijn.
Biografie van em.prof.dr. Henk Kauffman
Kauffman, hoogleraar in de biochemie, onderzocht de invloed van schimmels op het respiratoir immuunsysteem waarover hij regelmatig in de VS over sprak. Welhaast was hij na zijn emeritaat in 2004 naar het land waar hij grote erkenning genoot, vertrokken indien hij niet voor vijf jaar als coördinator internationalisering van het chronische luchtwegziektenonderzoek bij het UMCG (Groningen) was aangesteld. Op deze wijze kwam Kauffman in contact met diverse (Oosterse) culturen wat weer leidde tot cursussen voor het Hoger Onderwijs Voor Ouderen (HOVO) over verschillen in cultuur, bewustzijn, empathie enz. In 2013, richtte Kauffman met twee andere hoogleraren de Senioren Academie Sociëteit. Met RUG-hoogleraar materiaalchemie Moniek Tromp, gaat Kauffman de herkomst van glazen voorwerpen uit de zestiende en zeventiende eeuw die in de provincie Groningen zijn opgegraven onderzoeken. Hij houdt zich ook bezig met glazen vensters in de schilderkunst, waar vrijwel geen literatuur over bestaat.
Introducé(e)s zijn van harte welkom.
Nadere informatie over de lezingen kunt u aanvragen via het CKZ emailadres: ckzsecretariaat@gmail.com.
